Mehmed Bahaeddin Veled Çelebi (İzbudak Konya 1867 - Ankara 1953) Mevlana soyundan gelen, Mevlevi muhitinde bu kültürle yetişmiş bir kişidir. Mevlevi kimliğinden ziyade kültür ve edebiyat tarihimizde Türkçülük ve Türkçecilik hareketindeki yeri ve bu alandaki ilmi, fikri, kültürel çalışmalarıyla tanınmıştır. Konya'daki tahsil hayatından ve 4 yıl kadar Vilayet'in Yazı İşleri Dairesi'nde memuriyetten sonra 1889 yılında bilgi ve görgüsünü ilerletmek için İstanbul'a göç etmiştir. Bahariye Mevlevihanesi'nde yaklaşık 2 yıl ikametten sonra Dahiliye Nezareti Matbuat-ı Dahiliye Kalemi'nde sansür memuru olarak görev almış; aynı zamanda orta dereceli okullarda -ve bir ara Darülfünun'da- Farsça öğretmenliği yapmış; bu arada dönemin önde gelen edip ve şairleriyle, özellikle Necip Asım'la tanıştıktan sonra Türkçülük akımının bir mensubu olarak dil ve edebiyat alanında yazılar, şiirler yazmış ve eserler hazırlamıştır. Diğer taraftan İttihat ve Terakki Derneği'nin üyeleri arasına girmiş, onların toplantılarına katılmıştır. II. Meşrutiyet'in ilanından sonra memuriyetten istifa ederek kalemiyle geçinmeye niyetlenmiş, bu sıralarda Galata Mevlevihanesi şeyhliğine atanmış. Burada önce vekil ve bilahare asil olarak iki yıl kadar görev yaptıktan sonra Sultan Reşad tarafından azledilen Abdülhalim Çelebi'nin yerine Konya Mevlana Dergâhı postnişinliğine getirilmiştir. Burada çeşitli hizmetlerle geçirdiği 9 yıllık görev süresi içindeki en önemli hadise, 1. Dünya Savaşı'nda Suriye Cephesi'ndeki askerlerin maneviyatını artırmak için Dördüncü Ordu'ya katılan Mücahidın-i Mevleviyye Taburu'nun teşkil edilmesidir. O zamanlar Tabur'a 70 küsur Mevlevihanede bulunan dede ve dervişlerin büyük çoğunluğu katılmıştır. 1915-1918 arasındaki bu sefer, 3,5 yıl kadar sürmüş, o zaman zarfında hayli zorluklar çekilmiş, birçok değerli insan hayatını kaybetmiştir.

---